6 mythes over houtskeletbouw ontkracht

Bouwen met hout is in Nederland sinds de industriële revolutie niet meer gangbaar. Dat merk je aan de reacties die je krijgt wanneer je vertelt dat we voor de Horizon-woningen in Appelgaard bijna alleen maar met hout werken: ‘Woningen van hout? Dan durf ik geen kaars meer te branden, voor je het weet gaat mijn nieuwe woning in vlammen op!’ ‘Houtskeletbouw, dat is toch hartstikke slecht voor de bossen?’

Niets is minder waar. Houtskeletbouw biedt veel voordelen op het gebied van gezondheid, circulariteit én klimaat. Een deel van de oplossing voor de nijpende klimaatverandering en de grote milieu-impact van de bouw, komt wellicht uit onverwachte hoek: hout grootschalig toepassen in de woningbouw. We nemen je graag mee in de misvattingen die over houtskeletbouw bestaan en ontkrachten ze.

Mythe #1 Hout is slecht voor de bossen en het milieu 

Dit is één van de grootste mythes. Houtskeletbouw draagt niet bij aan ontbossing, de oppervlakte bos is de afgelopen dertig jaar in Europa door duurzaam bosbeheer en actieve aanplant voor houtskeletbouw juist gegroeid. Het hout dat voor de woningen in Appelgaard gebruikt wordt, is afkomstig van deze duurzaam beheerde bossen. Dit hout voldoet aan de strenge eisen van de FSC- of PEFC-certificering. De uitgangspunten van duurzaam beheerde bossen zijn dat er nooit méér bos wordt geoogst dan er bijgroeit en de vitaliteit, biodiversiteit en CO²-opslag wordt gehandhaafd of verbeterd. Bovendien moeten bij duurzaam bosbeheer andere ecologische functies, zoals wateropslag en de opvang van fijnstof, worden geborgd. Duurzaam geproduceerd hout groeit soms wel meerdere malen terug binnen de levensduur van een woning. Hiermee is het een eindeloos hernieuwbaar materiaal.

Wist je dat de Europese bosbouwindustrie elke twintig seconden voldoende hout produceert voor een grote houten eengezinswoning (60 mᶟ hout)?

Mythe #2 Er is onvoldoende hout beschikbaar

Maar liefst 38% van het Europese landoppervlak bestaat uit bos en dit groeit elk jaar met gemiddeld 0,75 miljoen hectare, oftewel één miljoen voetbalvelden. Dit is met 35 miljard m³ hout meer dan voldoende om aan de Nederlandse vraag naar houtskeletbouw te voldoen. Ter referentie: voor een grote houten eengezinswoning is zo’n 60 m³ hout nodig en in de bouw wordt in Nederland circa 1,7 miljoen m³ hout gebruikt per jaar. Genoeg dus om op grote schaal met hout te bouwen.

Mythe #3 Hout is als bouwmateriaal minder sterk

Dit is ook zeker niet waar. Het hout dat voor houtskeletbouw wordt ingezet, heeft uitstekende constructieve eigenschappen. Door het lichte gewicht en de elasticiteit van het hout in combinatie met de relatief hoge sterkte, kan eenvoudig worden voldaan aan de eisen van het bouwbesluit. Hiermee is hout één van de meest efficiënte bouwmaterialen ter wereld.

Wist je dat het hoogste houten gebouw ter wereld maar liefst achttien verdiepingen heeft? Hét bewijs dat hout als bouwmateriaal sterk genoeg is.

Mythe #4 Hout is brandgevaarlijker

Het massieve hout dat bij houtskeletbouw wordt gebruikt ontvlamt niet makkelijk. Gooi maar eens een massief blok hout in de openhaard. Het gaat even smeulen en dooft dan weer. Bovendien heeft het houtskelet in het geval van brand een voorspelbaar karakter. De buitenste laag zal verkolen, de lagen daarachter behouden volledig hun constructieve capaciteit.

Mythe #5 Houtbouw is gehorig 

In vergelijking met een woning van steenachtige materialen, zal je in een houtskeletwoning minder galm ervaren. De akoestiek is goed en wordt zelfs als comfortabel ervaren. Ook dit is dus een fabel. Bovendien dragen de geluiddempende eigenschappen van het biobased isolatiemateriaal dat gebruikt wordt bij aan de goede akoestiek. Het contactgeluid tussen de verdiepingen voldoet altijd aan de wettelijke norm. 

Mythe #6 Een woning van hout gaat minder lang mee

Ook een woning met een houtskelet heeft in principe een levensduur van meer dan 100 jaar. Het hout wordt immers niet blootgesteld aan de weersinvloeden. En wat betreft biologische aantasting zoals schimmels? Daar is een hoge vochtigheidsgraad voor nodig, die (mits goed geventileerd) niet bereikt zal worden. 

Kortom, in Nederland zijn we niet gewend om hout grootschalig toe te passen in de woningbouw, waardoor vooroordelen al snel op de loer liggen. Dit terwijl houtskeletbouw in andere landen juist heel gangbaar is. Vraag je een Scandinaviër, dan zal hij overtuigd zijn van de voordelen en het wooncomfort van een houten woning. Het is dus eigenlijk niet vreemd dat Heijmans met Horizon de afslag naar hout heeft genomen.

 

Dit is een extractie van de volledige publicatie: Van der Lugt, P. (2021). Houtbouwmythes ontkracht: het onderscheid tussen fabels en feiten. Amsterdam Institute for Advanced Metropolitan Solutions (AMS).

MEER OVER DE KRACHT VAN HOUT

Appelgaard wordt een duurzame buurt, wat betreft omgeving én woningen. De nieuwe generatie Horizon-woningen van Heijmans wordt hier gerealiseerd. Wat is een Horizon-woning en welke voordelen zijn er voor de aarde, het milieu en jou als toekomstige bewoner?

Lees meer